مرگ اندیشی

حقیقت مرگ چیست؟

۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۴ مقالات مرگ ، امر وجودی ، امر عدمی ، توفی

پاسخ اجمالی: «مرگ» از منظر قرآن، یک امر وجودی است، انتقالی است از جهانی به جهان دیگر، لذا قرآن از «مرگ» به «توفّی» تعبیر می کند، که به معنی دریافت روح از تن، به وسیله فرشتگان است. امام سجاد(ع) در این باره می فرماید: «مرگ برای مؤمن، مانند کندن لباس چرکین و پر حشرات است، و گشودن غل و زنجیرهای سنگین، و تبدیل آن به فاخرترین لباس ها است». هم چنین امام حسین(ع) در روز عاشورا به اصحاب خود فرمودند: «شکیبائی کنید مرگ، تنها پلی است که شما را از ناراحتی ها و رنج ها به باغ های وسیع بهشت و نعمت های جاودان منتقل می کند».

پاسخ تفصیلی: «مرگ» از نظر قرآن یک امر وجودی است، یک انتقال و عبور از جهانی به جهان دیگر است، و لذا در بسیاری از آیات قرآناز «مرگ» تعبیر به «توفّی» شده که به معنی باز گرفتن، و دریافت روح از تن، به وسیله فرشتگان است.

در حدیثی می خوانیم: از امام سجاد(علیه السلام) سوال کردند: «مرگ چیست؟» در پاسخ فرمود: «برای مومن، مانند کندن لباس چرکین و پر حشرات است، و گشودن غل و زنجیرهای سنگین، و تبدیل آن به فاخرترین لباس ها، و خوشبوترین عطرها، و راهوارترین مرکب ها و مناسب ترین منزل ها است، و برای کافر، مانند کندن لباسی است فاخر، و انتقال از منزل های مورد علاقه، و تبدیل آن به چرک ترین و خشن ترین لباس ها، و وحشتناک ترین منزل ها و بزرگ ترین عذاب»!. [1]

از امام محمد بن علی(علیه السلام) نیز همین سوال شده فرمود: «مرگ همان خوابی است که هر شب به سراغ شما می آید، جز این که مدتش طولانی است، و انسان از آن بیدار نمی شود تا روز قیامت»!.[2] امام حسین(علیه السلام) نیز در کربلا در روز عاشورابه هنگام شدت گرفتن جنگ، تعبیر لطیفی در مورد حقیقت مرگ برای یارانش ارائه فرمود: «شکیبائی کنید ای فرزندان مردان بزرگوار!مرگ، تنها پلی است که شما را از ناراحتی ها و رنج ها به باغ های وسیع بهشت و نعمت های جاودان منتقل می کند، کدام یک از شما از انتقال یافتن از «زندان» به «قصر» ناراحتید؟! اما نسبت به دشمنان شما، همانند این است که شخصی را از قصری به زندان و عذاب منتقل کنند، پدرم از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) نقل فرمود که، دنیا زندان مومن و بهشت کافر است، و مرگ پل آنها به باغ های بهشت، و پل اینها به جهنم است»!.[3]

در حدیث دیگری می خوانیم: امام موسی بن جعفر(علیه السلام) وارد بر کسی شد، در حالی که غرق سکرات موت بود، و به هیچ کس پاسخ نمی گفت، جمعیت عرض کردند: ای فرزند رسول خدا(صلی الله علیه و آله)! دوست داریم حقیقت مرگ را برای ما شرح دهی، و بگوئی بیمار ما الآن در چه حالی است؟ فرمود: «مرگ وسیله تصفیه است، که مومنان را از گناه پاک می کند، و آخرین ناراحتی این عالم است، و کفاره آخرین گناهان آنها است، در حالی که کافران را از نعمت هایشان جدا می کند، و آخرین لذتی است که به آنها می رسد، و آخرین پاداش کار خوبی است که احیاناً انجام داده اند، و اما این شخص محتضر به کلی از گناهانش پاک شده و از معاصی بیرون آمده و خالص گشت، آن چنان که لباس چرکین با شستشو پاک می شود، و او هم اکنون، شایستگی آن را پیدا کرده که در سرای جاوید، معاشر با اهل بیت(علیهم السلام) باشد»!. [4]، [5]